Narzędzia polityki konopnej – wstęp

Mądra i zrównoważona polityka zarządzania konopiami przemysłowymi i marihuaną to coś, na czym zależy wielu podmiotom, w tym nam. Skoordynowane i skonsultowane rozwiązania prawne mogą przynieść wiele korzyści gospodarce i społeczeństwu. Tym wpisem chcielibyśmy rozpocząć serię tekstów opisujących zestaw narzędzi programowych, zaleceń i gotowych rozwiązań pomocnych w opracowaniu i prowadzeniu rzetelnej polityki konopnej na świecie. Bazą do tej serii jest raport autorstwa Kenziego Riboulet-Zemuoliego pt. Sustainable policy cannabis toolkit. Aligning cannabis & hemp policy with the 2030 sustainable development agenda.

Przegrana Wojna z narkotykami

W ubiegłym wieku tzw. polityka narkotykowa polegała na zakazaniu i delegalizacji wszystkich substancji psychoaktywnych. Marihuana uważana była za roślinę szkodliwą dla człowieka, bez żadnych potencjalnych wartości dla przemysłu czy medycyny. Amerykanie rozpętali słynną War on drugs, “Wojnę z narkotykami”, za którą nie stały żadne przesłanki naukowe, a jedynie motywowane propagandą działania maskujące realną walkę z problemem przemocy i uzależnień (jeśli chcielibyście poznać historię prawodawstwa dotyczącego konopi w XX w., jej krótki opis znajdziecie na naszym blogu we wpisie Marihuana traktowana jak wino). Polityka ta zdominowała dyskusję o konopiach na dekady na całym świecie.

Natomiast już w 2020 roku stosunkowo niewiele rządów i podmiotów niepaństwowych podtrzymywało słuszność podejścia Wojny z narkotykami do nadzorowania użytkowania konopi indyjskich i innych roślin lub substancji psychoaktywnych. Jeszcze mniej opowiada się za jego kontynuacją. W związku z tym zaistniał wspólny, szeroki i wielostronny konsensus: świat musi ponownie przemyśleć politykę dotyczącą konopi indyjskich.

Zmiany, zmiany

Po latach stosowania surowej polityki konopnej jako części międzynarodowej polityki antynarkotykowej rozpoczętej w latach 50. XX wieku Międzynarodowa Organizacja Zdrowia (WHO) aktualnie uznaje terapeutyczne zastosowanie i potencjał konopi indyjskich oraz kannabinoidów. Zmiana podejścia nastąpiła po analizie odpowiednio udokumentowanych badań w latach 2016-2019. Co więcej, WHO zaleca zmniejszenie międzynarodowej kontroli nad rośliną, jej składnikami i preparatami medycznymi oraz zniesienie biurokracji w dostępie do zastosowań medycznych i badawczych (zalecenie E/CN.7/2020/14).

Niemniej jednak marihuana i polityka jej zastosowania mają szczególny charakter, są złożone i wywołują sporo emocji. Reprezentują one bezprecedensowe i zasadniczo wieloczynnikowe kwestie. Ich opracowanie i procedowanie wymaga cierpliwości oraz holistycznego, światłego i multidyscyplinarnego rozważenia.

Ponieważ sprawa konopi indyjskich stwarza możliwość wdrażania rozwiązań systemowych, nowatorskie podejście do takiej polityki będzie nie tylko pomocne w kwestiach związanych z rośliną. Pomoże ono w przeprojektowaniu całej polityki związanej z narkotykami, a także pozwoli wypracować niezbędne narzędzia, aby zająć się wieloma przestarzałymi sferami publicznymi „niekonopnymi” i „nienarkotycznymi”, które utrudniają zrównoważony rozwój społeczny.

Agenda 2030 a polityka konopna

W ściślej połączonej światowej wiosce, w której zachowanie naszych społeczeństw bardzo mocno zakłóca równowagę w przyrodzie – od pandemii po zmiany klimatu – dekada 2020-2030 wymaga odnowionej wizji natury i połączenia człowieka z nią. Polityka konopna jest również dźwignią do osiągnięcia tego celu.

Agenda na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 przyjęta poprzez konsensus wszystkich krajów w 70. rocznicę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2015 roku, jest globalnym planem na rzecz ludzi, planety, dobrobytu, pokoju i partnerstwa, który ma zostać wdrożony do 2030 roku. To „historyczna decyzja w sprawie wszechstronnego, dalekosiężnego i skoncentrowanego na ludziach zestawu uniwersalnych i transformujących założeń i celów”.

Konopie same w sobie nie stanowią problemu ani palącej kwestii. To tylko roślina, ale wpleciona w milion problemów i kolejny milion pilnych spraw. To sprawia, że Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 i miliony poruszanych w niej tematów stanowi odpowiednią matrycę do analizy polityki konopnej.

Ze względu na swoje właściwości, łatwość uprawy oraz różnorodność zastosowań Cannabis sativa L. i związane z nią polityki działań realizują bezpośrednio co najmniej 64 ze 169 założeń spośród 15 z 17 celów zrównoważonego rozwoju (Sustainable Development Goals, SDGs) Agendy 2030.

UNGASS 2016

Polityka w zakresie zrównoważonego rozwoju i konopi indyjskich odzwierciedla również 75 ze 104 zaleceń operacyjnych zawartych w innym ważnym zestawie narzędzi politycznych przyjętym w drodze światowego konsensusu w 2016 r. – w dokumencie końcowym 30. sesji specjalnej Zgromadzenia Generalnego ONZ „UNGASS 2016” w sprawie polityki narkotykowej. Stwierdzono tam, że „wysiłki na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju (SDGs) i skutecznego rozwiązania światowego problemu narkotykowego wzajemnie się uzupełniają i wzmacniają”.

Zalecenia końcowe UNGASS 2016 są podzielone na siedem rozdziałów tematycznych, które koncentrują się na profilaktyce i leczeniu, dostępności do zastosowań medycznych, ograniczaniu nielegalnej podaży, prawach człowieka, nowych trendach, współpracy międzynarodowej i rozwoju.

Wpływ polityki konopnej na inne dziedziny prawa

Polityka konopna wpływa również na szereg innych dziedzin prawa międzynarodowego. Dotyczy to w szczególności niedawno przyjętych instrumentów, takich jak Konwencja o różnorodności biologicznej i jej Protokół z Nagoi, Ramowa konwencja ONZ w sprawie zmian klimatu lub jej Porozumienie paryskie, ale także międzynarodowe przepisy zdrowotne i umowy dotyczące własności intelektualnej. Konopie indyjskie i związane z nimi działania mogą również odgrywać rolę w bieżących priorytetowych obszarach pracy społeczności międzynarodowej, takich jak Międzynarodowa dekada osób pochodzenia afrykańskiego 2015-2024, Dekada działań Narodów Zjednoczonych w zakresie żywienia 2016-2025, dwie dekady 2019-2028: Dekada rolnictwa rodzinnego i Dekada pokoju Nelsona Mandeli, Dekada zdrowego starzenia się 2020-2030 oraz Dekada ONZ na rzecz odbudowy ekosystemów na lata 2021-2030.

Jest to pierwsza część wstępu przed przejściem do opisu konkretnych narzędzi polityki konopnej, natomiast część druga pojawi się na naszym blogu już niedługo. W oczekiwaniu na lekturę zajrzyjcie do naszego sklepu i sprawdźcie nasze produkty.

Autor: Emmanuel Kejos