Terpeny – kluczowe składniki konopi

Terpeny to temat, który jeszcze do niedawna ginął w zalewie dużo bardziej medialnych doniesień o kannabinoidach – to one wiodły prym i były na ustach wszystkich, szczególnie po wybuchu mody na CBD. Warto jednak poświęcić terpenom nieco więcej uwagi, gdyż są one niezwykle ważnymi elementami modulującymi sposób, w jaki działają na nas produkty konopne.

Dlaczego terpeny stanowią bardzo ważną składową “efektu otoczenia”? Gdzie występują oprócz roślin konopi? Czy przyczynią się do upadku klasycznego podziału na sativę i indicę? Z chęcią odpowiemy na te wszystkie pytania, zacznijmy jednak od podstaw.

Czym są terpeny?

Terpeny to związki chemiczne, które powinny kojarzyć nam się głównie z dwiema rzeczami: zapachem i smakiem. To właśnie one odpowiadają za tak niepowtarzalne aromaty konopi. Ponadto, terpeny można odnaleźć w lawendzie, mięcie, i wielu innych roślinach i ziołach, a nawet w drzewach!

Nazwa terpeny wywodzi się od terpentyny -substancji wydobywanej z żywicy drzew iglastych. Wyrazisty zapach sosnowej żywicy jest efektem obecności właśnie tych związków. Także miłośnicy aromatu cytrusów mogą podziękować terpenom, bo to właśnie one odpowiadają za ich pobudzający zapach.

Terpeny pełnią rozmaite role w świecie roślin. W zależności od konkretnego przypadku mogą przyciągać potencjalnych “zapylaczy” lub pełnić funkcję ochronną, odstraszając potencjalne zagrożenia, zanim te zdołają zbliżyć się do rośliny.

Wróćmy jednak do terpenów w kontekście konopi. Ich produkcja odbywa się głównie w trichomach – drobnych włoskach wydzielniczych pokrywających kwiatostany. To tam również gromadzą się cenne kannabinoidy, co sugeruje, że synergia tych związków rozpoczyna się już na bardzo wczesnym etapie. Przyjrzyjmy się bliżej tej współpracy, którą przyjęło się nazywać “efektem otoczenia”.

Efekt otoczenia

Efekt otoczenia to termin używany do opisania zjawiska, w którym różne składniki konopi, takie jak kannabinoidy i terpeny czy flawonoidy współdziałają ze sobą, maksymalizując potencjał terapeutyczny.

Jak możemy to sobie wyobrazić? Można tu użyć analogii z orkiestrą. Każdy muzyk gra określoną partię na swoim instrumencie, ale dopiero razem tworzą harmonijną symfonię. Tak samo jest z konopiami. Składniki takie jak np. CBD, czy THC mogą działać indywidualnie, ale razem tworzą mocniejszą, zintegrowaną grupę, która jest znacznie skuteczniejsza [1].

To właśnie dlatego w Kombinacie Konopnym twardo trzymamy się swojego poglądu, który można podsumować jednym zdaniem: oleje full spectrum zawierające pełen zakres składników konopi, są znacznie lepsze od produktów opartych na izolacie CBD.

Znaczenie terpenów w konopiach

Terpeny w konopiach nie są tylko “dodatkiem” – odgrywają kluczową rolę w działaniu rośliny. Badania pokazują, że terpeny mogą wpływać na działanie kannabinoidów, co może zwiększać skuteczność produktów konopnych. Poniżej przedstawiamy wybrane terpeny występujące w konopiach, a także ich szczególne właściwości.

Beta-eudesmol

Beta-eudesmol to terpen występujący w wielu roślinach, w tym w konopi, sośnie, cedrze czy kozłku lekarskim. Ten związek znajduje się także w artemizji, czy nagietku. Artemizja jest używana w tradycyjnej medycynie chińskiej od wieków, a beta-eudesmol jest jednym z aktywnych składników tej rośliny.

Badania na tym związku wykazały:

1. Właściwości antynowotworowe: Badania naukowe sugerują, że beta-eudesmol może mieć działanie antynowotworowe. W jednym z badań przeprowadzonych na myszach z guzami nowotworowymi stwierdzono, że podawanie beta-eudesmol znacząco zahamowało wzrost nowotworu. [2]
   
2. Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe: Badania in vitro przeprowadzone na komórkach ludzkich sugerują, że beta-eudesmol może mieć właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe, co może sugerować jego potencjalne zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych i bólowych. [3]
   
3. Działanie na układ nerwowy: Badania wskazują również, że beta-eudesmol może wpływać na układ nerwowy, w tym modulować aktywność receptorów GABA, co może przyczynić się do jego potencjalnego działania przeciwlękowego. [4]

Limonen

Limonen to terpen obecny w wielu roślinach, zwłaszcza cytrusach, gdzie jest głównym składnikiem olejków eterycznych. To właśnie limonen odpowiada za ich charakterystyczny orzeźwiający zapach. Utarło się przekonanie, że pachnące w ten sposób konopie mają działanie stymulujące. Jest on także skutecznym, naturalnym rozpuszczalnikiem, który jest często używany do tworzenia ekologicznych środków czystości.

Poniżej przedstawiamy kilka badań, które analizowały różne właściwości tego terpenu:

1. Antydepresyjne i przeciwlękowe działanie: Badania na modelach zwierzęcych sugerują, że limonen może mieć działanie antydepresyjne i przeciwlękowe. W jednym z takich badań stwierdzono, że limonen wykazuje działanie przeciwlękowe u myszy. [5]
   
2. Działanie przeciwnowotworowe: Istnieją również badania wskazujące, że limonen może mieć działanie przeciwnowotworowe. W badaniu klinicznym przeprowadzonym na kobietach z rakiem piersi wykazano, że limonen zmniejszał proliferację komórek nowotworowych. [6]
   
3. Działanie przeciwzapalne: Limonen ma również potencjalne właściwości przeciwzapalne. Badania in vitro na komórkach ludzkich wykazały, że limonen zmniejsza produkcję czynników zapalnych. [7]

Mircen

Mircen, myrcen (lub β-myrcen) to terpen występujący m.in. w konopiach, chmielu, tymianku, mango, czy cytryńcu chińskim. To właśnie myrcen jest odpowiedzialny za ziemiste, ziołowe aromaty, które często kojarzą się z konopiami. Jest to także terpen, który sprawia, że po konsumpcji konopi “wbija nas w fotel” – idealny dla osób mających problemy ze snem, czy potrzebujących głębokiego, odczuwalnego także fizycznie relaksu. W wielu kulturach był wykorzystywany jako naturalny środek przeciwbólowy i przeciwzapalny.

Sprawdźmy kilka badań naukowych, które analizowały różne właściwości tego terpenu:

1. Działanie przeciwbólowe: W jednym z badań na zwierzętach wykazano, że myrcen ma działanie przeciwbólowe. Badanie to sugeruje, że działanie przeciwbólowe myrcenu może być wynikiem jego wpływu na układ opioidowy (Rao et al., 1990).[8]
   
2. Działanie przeciwzapalne: Jest kilka badań wskazujących, że myrcen ma właściwości przeciwzapalne. W jednym z takich badań na zwierzętach stwierdzono, że myrcen zmniejsza produkcję czynników zapalnych (Lorenzetti et al., 1991).[9]
   
3. Działanie sedacyjne: Myrcen może mieć również działanie sedacyjne. Badania na myszach wykazały, że myrcen znacznie zwiększał czas snu indukowanego barbituranami [10]

Kariofilen

Kariofilen, znany również jako beta-kariofilen (β-kariofilen), to unikalny terpen, który jest obecny w konopiach, czarnym pieprzu, goździkach i i rozmarynie. Odpowiada za charakterystyczny, pikantny zapach wielu odmian konopi. To terpen wyjątkowy, ponieważ jest jednym z niewielu, które są zdolne do interakcji z receptorami endokannabinoidowymi, konkretnie z receptorem CB2. Sprawdźmy zatem jakie właściwości może wykazywać ten charakterystyczny terpen:

1. Działanie przeciwzapalne: W jednym z badań na myszach kariofilen wykazał działanie przeciwzapalne poprzez interakcję z receptorami CB2. [11]
   
2. Działanie przeciwnowotworowe: Badania in vitro wykazały, że kariofilen może hamować wzrost komórek nowotworowych i indukować apoptozę (śmierć komórkową) w komórkach nowotworowych, w tym w komórkach raka prostaty i raka płuc. [12]
   
3. Działanie przeciwlękowe i antydepresyjne: Kariofilen wykazał działanie przeciwlękowe i antydepresyjne w badaniach na myszach. U myszy, które otrzymywały kariofilen, zaobserwowano zmniejszone zachowania związane z lękiem i depresją. [13]

Linalol

Linalol to monoterpen, który naturalnie występuje w wielu różnych roślinach, takich jak lawenda, mięta, cytryna, tymianek, goździki i konopie. Ten terpen jest dobrze znany ze swojego charakterystycznego zapachu, który wykazuje właściwości uspokajające. Jest też często wykorzystywany w produktach zapachowych, takich jak perfumy, kosmetyki i środki czystości.

W kontekście medycznym linalol wykazał szereg potencjalnych korzyści zdrowotnych w badaniach naukowych, m.in.:

1. Działanie przeciwlękowe: Linalol ma silne działanie przeciwlękowe. W jednym z badań na zwierzętach, linalol hamował odpowiedzi na stres bez wywoływania sedacji, co czyni go potencjalnym naturalnym środkiem przeciwlękowym. [14]
   
2. Działanie przeciwnowotworowe: Badania in vitro i na zwierzętach sugerują, że linalol może mieć działanie przeciwnowotworowe, pomagając hamować wzrost komórek nowotworowych i promować apoptozę (śmierć komórek nowotworowych). [15]
   
3. Działanie przeciwbólowe: W jednym z badań na zwierzętach, linalol wykazał działanie przeciwbólowe, prawdopodobnie poprzez modulację systemu opioidowego. [16]

Pinen

Pinen jest terpenem występującym w dwóch różnych formach: alfa-pinen i beta-pinen. Jest on odpowiedzialny za świeży, nieco ostry, bardzo intensywny zapach żywicy sosnowej. Był on tradycyjnie stosowany w medycynie ludowej jako środek przeciwbólowy, przeciwzapalny i wykrztuśny.

Potencjalne zastosowania pinenu to:

1. Działanie przeciwdrobnoustrojowe: Pinen wykazał silne działanie przeciwdrobnoustrojowe w badaniach in vitro. Alfa-pinen okazał się być skutecznym przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym środkiem, zwłaszcza przeciwko bakteriom Gram-dodatnim. [17]
   
2. Działanie przeciwnowotworowe: Alfa-pinen wykazał działanie przeciwnowotworowe w badaniach in vitro na linii komórek nowotworowych płuc. Badania wykazały, że alfa-pinen indukował apoptozę (śmierć komórkową) i hamował proliferację komórek nowotworowych. [18]
   
3. Działanie przeciwzapalne: W jednym z badań na zwierzętach, alfa-pinen okazał się obniżać poziomy mediatorów zapalnych, sugerując potencjalne działanie przeciwzapalne. [19]

Fitol

Fitol jest naturalnym związkiem będącym jednym z najbardziej powszechnie występujących terpenów w naturze. Znajdujemy go w wielu różnych roślinach, w tym w zielonej herbacie, jojobie, neem, algach i innych. Ma charakterystyczny, delikatny zapach, który często jest opisywany jako ziołowy lub lekko kwiatowy. Ze względu na jego właściwości nawilżające i kojące, fitol jest często stosowany w produktach kosmetycznych, takich jak kremy i balsamy.

W badaniach naukowych fitol wykazał wiele potencjalnych korzyści zdrowotnych, takich jak np.:

1. Działanie przeciwutleniające: W jednym z badań przeprowadzonych na zwierzętach fitol okazał się posiadać silne właściwości przeciwutleniające, co może pomóc w ochronie organizmu przed szkodliwymi wolnymi rodnikami. [20]
   
2. Działanie przeciwnowotworowe: W badaniu in vitro na komórkach nowotworowych fitol indukował apoptozę (programowaną śmierć komórkową), co sugeruje jego potencjał jako terapia przeciwnowotworowa. [21]
   
3. Działanie przeciwbakteryjne: Fitol wykazał silne działanie przeciwbakteryjne w badaniach in vitro, co sugeruje, że może być użyteczny jako naturalny antybiotyk. [22]

Aby być uczciwym, warto wspomnieć, że większość badań wciąż jest prowadzona na zwierzęcych modelach. Upłynie jeszcze sporo czasu, zanim potwierdzimy lub zaprzeczymy niektórym efektom w modelach ludzkich, natomiast to co już wiemy daje solidne podstawy do tego, by patrzeć z optymizmem w przyszłość terapeutycznego wykorzystania terpenów.

Sativa i indica odchodzą do lamusa

Przez wiele lat podział na sativę i indicę był podstawą dla opisu różnic między różnymi odmianami konopi. Sativa kojarzona była z energetycznym hajem, podczas gdy indica miała zapewniać efekt relaksacji. W dobie najnowszych doniesień ze świata nauki, ten podział wydaje się jednak zbytnim uproszczeniem.

Coraz więcej osób zaczyna świadomie zwracać uwagę na “chemovary”, tłumaczone na język polski jako chemotypy, bądź chemowarianty.

Chemotyp to nowe określenie, które zakłada dużo bardziej precyzyjny opis profilu chemicznego danej odmiany konopi, uwzględniający znacznie więcej czynników, niż prosty podział na sedacyjną indicę i energetyzującą sativę. To proporcje, w jakich występują w roślinie określone kannabinoidy, terpeny czy flawonoidy, są kluczowe podczas określania potencjalnych efektów zażywanej odmiany. [23]

W świetle najnowszych badań uznaje się, że to właśnie terpeny, a niekoniecznie same kannabinoidy odgrywają kluczową rolę w modulacji efektów, których możemy doświadczyć po konsumpcji produktów konopnych.

Na przykład mircen może pomóc w modulacji efektów THC, co może prowadzić do intensyfikacji efektu relaksacyjnego. Z kolei limonen jest znany ze swojego działania antydepresyjnego i przeciwlękowego. Może on pomóc w modulacji efektów CBD i THC, potencjalnie zwiększając także ich działanie przeciwbólowe. Pinen jest bronchodilatorem, czyli środkiem rozszerzającym oskrzela i ma właściwości przeciwzapalne. Może on pomóc w modulacji efektów THC, potencjalnie zmniejszając niektóre z niepożądanych, takich jak problemy z pamięcią.

Prawdopodobnym jest, że w niedalekiej przyszłości będziemy mogli znacznie bardziej precyzyjnie określać to, jakiej odmiany konopi potrzebujemy, a, korzystając z wiedzy najlepszych growerów, będziemy w stanie tworzyć odmiany o ściśle określonych cechach, skrojonych pod leczenie konkretnego schorzenia.

Więcej o oficjalnie przyjętej kwalifikacji chemotypów możecie przeczytać w naszym poprzednim wpisie dotyczącym terpenow, w którym skupiliśmy się na ukazaniu ich potencjału w ograniczaniu negatywnych skutków ADHD u dorosłych: Terpeny konopne – potencjał i zastosowanie.

THC jest przereklamowane?

By lepiej pokazać to, jak ważna jest rola terpenów w modulacji kannabinoidów, weźmy na warsztat dwie odmiany aptecznego suszu: Aurorę 22 oraz Aurorę 20. Liczba przy nazwie oznacza procentową zawartość THC, a oba produkty zawierają także po skromnym 1% CBD.

Pomimo niewielkiej różnicy poziomu THC, ich działanie jest kompletnie odmienne. Aurora 22 działa głównie stymulująco, pobudza apetyt, rozluźnia mięśnie i wykazuje właściwości przeciwbólowe.

W Aurorze 20 dominujące efekty to relaks, działanie przeciwlękowe i nasenne. Tę odmianę poleca się stosować raczej wieczorem, gdyż w ciągu dnia może być dla użytkownika zbyt intensywna.

Część efektów, takich jak rozluźnienie mięśniowe, działanie przeciwbólowe oczywiście się pokrywa, natomiast to właśnie odmienny profil terpenowy sprawia, że pierwszy susz skręca bardziej stronę lekkiej stymulacji, a drugi, w kierunku wyciszenia.

OLIO DI FIORI – terpenowa perełka wśród olejków CBD

Mamy wielką nadzieję, że powyższe informacje poszerzyły Waszą wiedzę i zwróciły uwagę na jakże ważny temat terpenów.

Kończąc ten wpis nie możemy odmówić sobie małej reklamy naszego oleju CBD, który jest prawdziwą fitozwiązkową bombą. Stworzyliśmy go na bazie najlepszych włoskich kwiatostanów z naszej kontraktowej plantacji znajdującej się pod Bolonią.

To właśnie za sprawą intensywnego włoskiego słońca, tamtejsze konopie charakteryzują się niezwykłym bogactwem kannabinoidów, terpenów i flawonoidów. OLIO DI FIORI, czyli „olej z kwiatów” to nasz flagowy produkt typu RAW (zawierający kwasowe oraz aktywne formy kannabinoidów), który charakteryzuje się wysoką wartością terpenów takich jak mircen, czy kariofilen.

Działanie tego produktu będzie idealne dla osób, które poszukują głębokiego odprężenia i rozluźnienia. Postaw na niezwykłą moc terpenów z OLIO DI FIORI.

Autorzy: Olga Jabłońska, Bartek Święcicki

Źródła:

[1] Russo, E. B. (2011). Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoid-terpenoid entourage effects. British Journal of Pharmacology, 163(7), 1344–1364.

[2] (Suzuki, 2011).Źródło: Suzuki, M., et al. (2011). β-Eudesmol induces JNK-dependent apoptosis through the mitochondrial pathway in HL60 cells. Phytomedicine, 18(11), 947-951.

[3] Źródło: Cho, J., et al. (2017). β-Eudesmol, an oxygenized sesquiterpene, inhibits pro-inflammatory mediators’ production through the inactivation of NF-κB and MAPK on LPS-stimulated RAW264.7 macrophages. Journal of ethnopharmacology, 207, 19-26.

[4]Jung, J. W., et al. (2015). Effects of β-eudesmol on GABAA receptors and stress-induced analgesia in mice. Biological and Pharmaceutical Bulletin, 38(4), 477-484.

[5]]Źródło: Costa, C. A. R. A., et al. (2013). Citrus aurantium L. essential oil exhibits anxiolytic-like activity mediated by 5-HT(1A)-receptors and reduces cholesterol after repeated oral treatment. BMC complementary and alternative medicine, 13(1), 42.

[6]Źródło: Miller, J. A., et al. (2013). Human breast tissue disposition and bioactivity of limonene in women with early-stage breast cancer. Cancer prevention research, 6(6), 577-584.

[7](Kummer et al., 2018).Źródło: Kummer, R., et al. (2018). Antioxidant and anti-inflammatory properties of Citrus limon essential oil: effect on pre-adipocyte differentiation. Plant Foods for Human Nutrition, 73(4), 307-313.

[8]Źródło: Rao, V. S., et al. (1990). Effects of myrcene on nociception in mice. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 42(12), 877-878.

[9]Źródło: Lorenzetti, B. B., et al. (1991). Myrcene mimics the peripheral analgesic activity of lemongrass tea. Journal of Ethnopharmacology, 34(1), 43-48.

[10] (do Amaral et al., 2007).Źródło: do Amaral, J. F., et al. (2007). Antinociceptive effect of the monoterpene R-(+)-limonene in mice. Biological and Pharmaceutical Bulletin, 30(7), 1217-1220.

[11] Źródło: Klauke, A. L., et al. (2014). The cannabinoid CB₂ receptor-selective phytocannabinoid beta-caryophyllene exerts analgesic effects in mouse models of inflammatory and neuropathic pain. European Neuropsychopharmacology, 24(4), 608-620.

[12] (Cho et al., 2017).Źródło: Cho, J. Y., et al. (2017). β-Caryophyllene, a natural sesquiterpene lactone attenuates hyperglycemia mediated oxidative and inflammatory stress in experimental diabetic rats. Chemico-Biological Interactions, 263, 78-87.

[13] (Bahi et al., 2014).Źródło: Bahi, A., et al. (2014). β-Caryophyllene, a CB2 receptor agonist produces multiple behavioral changes relevant to anxiety and depression in mice. Physiology & Behavior, 135, 119-124.

[14] (Linck et al., 2010).Źródło: Linck, V. M., et al. (2010). Effects of inhaled Linalool in anxiety, social interaction and aggressive behavior in mice. Phytomedicine, 17(8-9), 679-683.

[15] (Chang et al., 2018).Źródło: Chang, M. Y., et al. (2018). Linalool exhibits cytotoxic effects by activating antitumor immunity. Molecules, 23(5), 1230.

[16] (Peana et al., 2003).Źródło: Peana, A. T., et al. (2003). Linalool, a plant-derived monoterpene alcohol, exhibits antinociceptive and anti-inflammatory properties in different experimental models. Phytomedicine, 10(6-7), 504-509.

[17] (Yang et al., 2015).Źródło: Yang, H., et al. (2015). The antibacterial activity of alpha-pinene against meticillin-resistant Staphylococcus aureus and its mechanism of action. FEMS Microbiology Letters, 362(2), fnu035.

[18] (Yao, et al., 2016).Źródło: Yao, L., et al. (2016). Alpha-pinene inhibits human prostate cancer growth in a mouse xenograft model. Chemotherapy, 61(3), 147-154.

[19] (Rufino et al., 2015).Źródło: Rufino, A. T., et al. (2015). Evaluation of the anti-inflammatory, anti-catabolic and pro-anabolic effects of E-caryophyllene, myrcene and limonene in a cell model of osteoarthritis. European Journal of Pharmacology, 750, 141-150.

[20] Źródło: Park, E.J., et al. (2011). Phytol induces apoptosis and ROS-mediated protective autophagy in human gastric adenocarcinoma AGS cells. Biochem Biophys Res Commun, 412(3), 454-9.

[21] Park, E.J., et al. (2011). Phytol induces apoptosis and ROS-mediated protective autophagy in human gastric adenocarcinoma AGS cells. Biochem Biophys Res Commun, 412(3), 454-9.

[22] (Sousa, et al., 2017).Źródło: Sousa, O.V., et al. (2007). Antinociceptive and anti-inflammatory activities of the ethanol extract of Annona muricata L. leaves in animal models. International Journal of Molecular Sciences, 18(5), 947.

[23]Piomelli, D., & Russo, E. B. (2016). The Cannabis sativa Versus Cannabis indica Debate: An Interview with Ethan Russo, MD. Cannabis and Cannabinoid Research, 1(1), 44–46.