Adaptogeny – dlaczego warto je stosować?

Adaptogeny to dość egzotycznie brzmiące słowo, które w ostatnich miesiącach szturmem wypełnia przestrzeń większości wyszukiwarek internetowych. Czym są, jak działają i skąd bierze się ich rosnąca popularność dowiecie się w tym krótkim, przeglądowym tekście.

Mianem adaptogenów zwykło się określać zbiór substancji pochodzenia naturalnego, które pomagają organizmowi radzić sobie ze stresem i poprawiają ogólną wytrzymałość oraz wydolność. Terminologia wywodzi się z języka angielskiego i oznacza zdolność organizmu do przystosowania, adaptacji do stresorów psychicznych, jak i fizycznych.

Historia stosowania oraz pierwsze odkrycia

Historia adaptogenów sięga tysięcy lat wstecz, szczególnie w medycynie ajurwedyjskiej i tradycyjnej medycynie chińskiej. Pierwsze naukowe badania nad adaptogenami rozpoczęły się w Związku Radzieckim w latach 40. XX wieku, gdzie badano ich potencjał w poprawie wydolności fizycznej i umysłowej żołnierzy oraz astronautów.

Adaptogeny były stosowane od wieków w różnych kulturach. W medycynie ajurwedyjskiej używano roślin takich jak ashwagandha do wzmacniania odporności i zwiększania energii. Tradycyjna medycyna chińska korzystała z żeń-szenia w celu poprawy wytrzymałości i długowieczności.

W latach 40. XX wieku radziecki naukowiec, dr N.V. Lazarev, jako pierwszy zdefiniował adaptogeny i rozpoczął badania nad ich działaniem.

Grzyby adaptogenne, trendy i rosnąca popularność.

Adaptogeny są coraz częściej stosowane jako alternatywna metoda wsparcia zdrowia i dobrostanu. Wśród szerokiego spektrum adaptogenów szczególną uwagę zdobywają grzyby adaptogenne takie jak reishi, cordyceps (maczużnik), soplówka i chaga. Grzyby te są cenione za swoje unikalne właściwości zdrowotne i zdolność do modulacji reakcji organizmu na stres.

Grzyby adaptogenne zyskały na popularności nie tylko w kulturach wschodnich, ale także na zachodnich rynkach, częściowo dzięki rosnącej świadomości na temat zdrowia psychicznego i alternatywnych metod leczenia. Produkty z grzybów adaptogennych są często promowane przez influencerów na platformach takich jak Instagram, co wpływa na ich rozpoznawalność i dostępność.

Adaptogenne grzyby oferują fascynującą możliwość poprawy zdrowia i dobrostanu poprzez naturalne metody. Ich unikalne właściwości umożliwiają wsparcie organizmu w radzeniu sobie ze stresem, co jest niezwykle cenne w szybkim tempie współczesnego życia.

Grzyby Adaptogenne: Przykłady i Mechanizmy Działania

Przykłady najpopularniejszych grzybów adaptogennych:

1. Reishi (Ganoderma lucidum)
   
   Pochodzenie i Metody Uprawy Reishi, znany również jako „grzyb nieśmiertelności”, pochodzi z Azji, gdzie od wieków jest stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej. Uprawiany jest głównie na drewnie lub trocinach w kontrolowanych warunkach, co zapewnia optymalny wzrost i koncentrację składników aktywnych.
   
   Właściwości i Potencjalne Działanie Reishi zawiera polisacharydy, triterpenoidy i beta-glukany, które wspierają układ odpornościowy, działają przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo. Badania wykazały, że może poprawiać jakość snu, zmniejszać objawy alergii i wspierać zdrowie serca.
   
   
2. Cordyceps (Maczużnik)
   
   Pochodzenie i Metody Uprawy Cordyceps sinensis i Cordyceps militaris to dwa główne gatunki stosowane w medycynie. Naturalnie występują w Tybecie, jednak większość suplementów pochodzi z hodowli laboratoryjnych, co umożliwia masową produkcję bez niszczenia naturalnych siedlisk.
   
   Właściwości i Potencjalne Działanie Cordyceps jest ceniony za zdolność zwiększania wydolności fizycznej i produkcji ATP. Zawiera polisacharydy i kordycepinę, która ma właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Regularne stosowanie może poprawiać wydolność fizyczną, zdrowie oddechowe i funkcje seksualne.
   
   
3. Lion’s Mane (Soplówka)
   
   Pochodzenie i Metody Uprawy Soplówka jeżowata, znana także jako Lion’s Mane, występuje naturalnie w lasach w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Uprawiana jest na podłożu z trocin lub słomy.
   
   Właściwości i Potencjalne Działanie Lion’s Mane zawiera erinacyny i hericenony, które wspierają zdrowie mózgu, stymulując syntezę czynnika wzrostu nerwów (NGF). Badania sugerują, że może poprawiać pamięć, koncentrację i zdrowie układu nerwowego, a także działać przeciwdepresyjnie i przeciwlękowo.
   
   
4. Chaga
   
   Pochodzenie i Metody Uprawy Chaga rośnie na brzozach w chłodnych klimatach, takich jak Syberia, Korea, Kanada i Alaska. Zbierana jest z dziko rosnących drzew, a następnie przetwarzana na proszek lub ekstrakt.
   
   Właściwości i Potencjalne Działanie Chaga jest bogata w antyoksydanty, zwłaszcza melaninę i polisacharydy, które wzmacniają układ odpornościowy i zwalczają stres oksydacyjny. Badania pokazują, że może wspierać zdrowie wątroby, zmniejszać stany zapalne i wspomagać walkę z nowotworami.

W jaki sposób działają grzyby adaptogenne?

Można powiedzieć, że w ujęciu ogólnym grzyby adaptogenne działają na kilka sposobów:

• Modulacja układu odpornościowego: Polisacharydy, w tym beta-glukany w grzybach stymulują odpowiedź immunologiczną.
• Redukcja stresu oksydacyjnego: Antyoksydanty neutralizują wolne rodniki.
• Poprawa funkcji kognitywnych: Substancje takie jak erinacyny i hericenony wspomagają zdrowie neuronów.
• Zwiększenie wydolności fizycznej: Cordyceps poprawia wykorzystanie tlenu i produkcję energii na poziomie komórkowym.

Każdy z tych grzybów adaptogennych oferuje unikalne korzyści zdrowotne, od wsparcia układu odpornościowego po poprawę funkcji kognitywnych. Ich rosnąca popularność jest wynikiem coraz większej świadomości na temat naturalnych metod wsparcia zdrowia, zarówno wśród konsumentów, jak i społeczności naukowej.

Ekstrakty uzyskiwane są na kilka sposobów. Na szeroką skalę zastosowanie znalazły – ekstrakcja wodna, ekstrakcja alkoholowa, ekstrakcja płynem w stanie nadkrytycznym (CO2) lub ekstrakcja na zimno. Każda metoda ma swoje unikalne zalety i wady, w zależności od rodzaju grzyba adaptogennego oraz zamierzonych zastosowań ekstraktu.

Sporządzone w ten sposób ekstrakty po zabuteltkowaniu stanowią gotowy produkt rynkowy do suplementacji podjęzykowo w postaci kropel, ale mogą też zostać naniesione na specyficzny nośnik (np. maltodekstryna) i być sprzedawane w postaci niezwykle popularnych proszków, stosowanych samodzielnie do sporządzania „grzybowych kaw” lub zostać zakapsułkowane.

Co z tym Cordycepsem? Porównanie aczużnika Bojowego i Maczużnika Chińskiego

W intrenecie można obecnie spotkać ogromną ilość suplementów diety zawierających w swoim składzie ekstrakty z maczużnika. Niestety informacje na temat konkretnego rodzaju grzyba użytego w produkcie są często niejasne, a nazwy „chiński”, czy „bojowy” używane zamiennie, błędnie lub w nieprecyzyjnym kontekście. Spróbujmy przyjrzeć się całej rodzinie Ophiocordyceps i wskazać podstawowe różnice w tych popularnych odmianach.

Ophiocordyceps to rodzina grzybów, która obejmuje ponad 400 gatunków. Są one szczególnie znane ze swojej zdolności do pasożytowania na owadach oraz innych bezkręgowcach, co sprawia, że są klasyfikowane jako grzyby entomopatogeniczne. Oto kilka kluczowych cech rodziny Ophiocordyceps:

1.Ekologia i zasięg: Grzyby z tej rodziny są szeroko rozprzestrzenione na całym świecie, występują głównie w tropikalnych i umiarkowanych lasach. Rosną na owadach, pająkach i innych bezkręgowcach, prowadząc do śmierci gospodarza.

Grzyby entomopatogeniczne infekują gospodarza poprzez przyleganie do jego ciała, a następnie przenikają przez kutykulę (skórę) do wnętrza organizmu. Wewnątrz produkują enzymy i toksyny, które rozkładają tkanki gospodarza i prowadzą do jego śmierci.

Grzyby te odgrywają ważną rolę w regulacji populacji owadów, działając jako naturalne środki kontroli biologicznej. Pomagają utrzymać równowagę ekologiczną, ograniczając liczebność szkodników. Coraz częściej wykorzystywane są w rolnictwie jako biopestycydy, które mogą z powodzeniem zastąpić chemiczne środki ochrony roślin. Są przyjazne dla środowiska i specyficzne dla określonych grup owadów, co minimalizuje wpływ na inne organizmy.

2.Morfologia: Owocniki grzybów Ophiocordyceps są zazwyczaj wydłużone i cylindryczne, często barwy pomarańczowej, czerwonej lub brązowej. Występują różne kształty i rozmiary w zależności od gatunku.

3.Znaczenie medyczne: Niektóre gatunki, takie jak Ophiocordyceps sinensis i Ophiocordyceps militaris, są cenione za swoje właściwości lecznicze i są wykorzystywane w tradycyjnej medycynie chińskiej oraz jako suplementy diety.

Pochodzenie, wygląd i sposoby uprawy

1.Maczużnik Bojowy (Cordyceps militaris):

Pochodzenie: Naturalnie występuje w regionach o umiarkowanym klimacie, takich jak Europa i Azja. Charakteryzuje je zdecydowanie wyższa zawartość kordycepiny, która ma właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Owocniki są pomarańczowe lub żółtawe, z długimi, cienkimi trzonami.

Uprawa: Z powodzeniem hodowany w kontrolowanych warunkach na przykład na podłożach zbożowych, co umożliwia masową produkcję.

2.Maczużnik Chiński (Cordyceps sinensis):

Pochodzenie: Naturalnie występuje na dużych wysokościach w Tybecie i w regionach himalajskich. Ten gatunek charakteryzuje się wyższą zawartość adenozyny, która wspiera zdrowie układu sercowo-naczyniowego i poprawia wydolność fizyczną.

Uprawa: Zdecydowanie trudniejszy do hodowli, a co za tym idzie ekstrakty z tego gatunku są kilkukrotnie droższe, co przekłada się na finalną cenę produktu; głównie występuje naturalnie i rośnie na larwach owadów, ale istnieją metody laboratoryjne pozwalające na jego uprawę na podłożach syntetycznych.

A co gdyby połączyć konopie i grzyby?

Zadaliśmy sobie to pytanie jakiś czas temu, czego efektem jest suplement diety Konopie i Grzyby. W Kombinacie wierzymy w siłę natury, edukację i znajomość swoich surowców.

Połączenie jakim jest nasza najlepsza konopna biomasa, pozyskiwana z zamiejscowej, włoskiej plantacji oraz ekstrakt z Cordyceps militaris to synergia składników aktywnych, gwarantująca nowoczesny, skoncentrowany suplement diety dla osób poszukujących czegoś więcej niż „obietnica dobrego nastroju”.

Wraz z rosnącym zainteresowaniem naturalnymi suplementami zdrowotnymi, produkt łączący konopie i Cordyceps przyciąga konsumentów poszukujących holistycznych rozwiązań wellness, będących alternatywą dla farmaceutyków przepisywanych na stres, odporność, czy ogólną poprawę zdrowia i wydolności psychicznej, a także fizycznej.

Przyjrzyjmy się nieco bardziej wnikliwie temu połączeniu w kontekście działania składników aktywnych zawartych w konopiach i tym konkretnym adaptogenie, jakim jest maczużnik bojowy:

• Konopie (Cannabis sativa): Zawierają kannabinoidy takie jak CBD, które działają na receptory endokannabinoidowe (CB1 i CB2), wspomagając relaksację, redukcję stresu i bólów oraz poprawę snu.
  
• Maczużnik Bojowy (Cordyceps militaris): Zawiera kordycepinę i adenozynę, które wspomagają produkcję ATP, poprawiają wydolność fizyczną i zdrowie oddechowe, a także działają przeciwzapalnie.

Zastosowanie:

• Wsparcie Układu Odpornościowego: Oba składniki wzmacniają odporność.
• Zwiększenie Energii i Wydolności: Cordyceps poprawia produkcję energii na poziomie komórkowym.
• Redukcja Stresu i Poprawa Nastroju: CBD z konopi działa na układ endokannabinoidowy, wspomagając równowagę psychiczną. Połączenie to może poprawić jakość snu, jasność umysłu i ogólną odporność na stres.

„Czy spożywanie ekstraktów z maczużnika bojowego może być szkodliwe i zamienić mnie w zombie”, czyli fakty vs. serialowa rzeczywistość?

Serial HBO “The Last of Us” zyskał ogromną popularność i znacząco wpłynął na postrzeganie grzybów z rodzaju Cordyceps. W serialu, opartym na popularnej grze wideo, przedstawiono fikcyjny scenariusz, w którym gzyby ewoluują do formy zdolnej do infekowania ludzi, co prowadzi do globalnej pandemii zombie. 😊

W rzeczywistości, grzyby z rodziny Ophiocordyceps, są entomopatogenami, co oznacza, że pasożytują na owadach i innych bezkręgowcach. Nie ma dowodów na to, że te grzyby mogą infekować ludzi. Mechanizmy, które umożliwiają im infekowanie owadów, są specyficzne dla ich gospodarzy.

Ewolucja tych grzybów do formy zdolnej do infekowania ludzi, jak przedstawiono w serialu, jest skrajnie mało prawdopodobna. Ludzki organizm jest znacznie bardziej złożony niż organizm owada, a grzyby te nie mają mechanizmów, które pozwoliłyby im na przejście tej bariery gatunkowej.

Koncept pandemii wywołanej przez te grzyby jest czystą fikcją. Chociaż grzyby mogą powodować infekcje u ludzi, takie jak kandydoza czy aspergiloza, są to zupełnie inne rodzaje grzybów, które nie mają związku z maczużnikami.
W rzeczywistości grzyby z rodzaju Ophiocordyceps pozostają fascynującymi organizmami z ogromnym potencjałem medycznym i biotechnologicznym, ale nie stanowią zagrożenia dla ludzkiego zdrowia w sposób przedstawiony w serialu.

Sprawdźcie nasze Konopie i Grzyby oraz inne suplementy w formie kapsułek:

Autor: Olga Jabłońska

Źródła:

1.Wang, J., Wang, Y., Tong, Q., Liu, W., Wei, Q., Zhang, H. (2017). “Enhancement of immune function in mice fed high doses of Lentinula edodes mycelium.” Journal of Ethnopharmacology.
2.Tuli, H.S., Sandhu, S.S., Sharma, A.K. (2014). “Pharmacological and therapeutic potential of Cordyceps with special reference to Cordycepin.” 3 Biotech.
3.Friedman, M. (2016). “Analysis, Nutrition, and Health Benefits of Triterpenes, Beta-glucans, and Other Polysaccharides.” Journal of Agricultural and Food Chemistry.
4.Park, Y.M., Lee, B.H., Lee, S., Choi, Y.Y., Choi, B.T., Shin, H.K. (2015). “Neuroprotective Effect of Hericium erinaceus in the Mice Hippocampus after Pilocarpine-Induced Status Epilepticus.” Journal of Ethnopharmacology.
5.Shashidhar, M.G., Giridhar, P., Manohar, B. (2013). “Nutritional, medicinal and pharmacological properties of Cordyceps sinensis: A review.” Journal of Food Science and Technology.